Vrijheidsdressuur: Hoe leer ik de oefeningen aan?

Vrijheidsdressuur is, simpel gezegd, het aanleren van kunstjes aan een paard zonder dwang. Het resultaat hiervan is veelal in het circus te bewonderen: paarden die steigeren op commando, gaan liggen, of zonder moeite van stap naar galop gaan. Natuurlijk zijn veel van deze oefeningen ook prima thuis aan te leren. Maar welke oefeningen zijn er allemaal, en hoe leer je die dan aan je paard?

Wat is vrijheidsdressuur?

Vrijheidsdressuur is geen officiële sport. Het is een manier van trainen naast je paard in plaats van erop, gebaseerd op samenwerking en harmonie. Ook is het plezier erg belangrijk voor zowel paard als trainer. Veel paarden vinden het erg leuk om de oefeningen te leren, en sommige paarden veranderen hierdoor ook van karakter in positieve zin. Ze worden zelfverzekerder, enthousiaster, gaan graag met je werken, en leren beter te luisteren. Vrijheidsdressuur ziet er dus niet alleen leuk uit, het heeft ook vele voordelen!

Hoe werkt het?

Je hebt er eigenlijk weinig voor nodig. Een halster en halstertouw zijn erg handig, evenals een zweepje. Verder komt een clicker goed van pas, net als snoepjes om mee te belonen. Voor specifieke oefeningen kan een pion handig zijn, of een blok. De truc zit 'm in de beloning. Als je iets uitkiest wat jouw paard kan motiveren, dan wíl hij de oefening voor je doen, want hij wil graag zijn beloning!

Het is wel ontzéttend belangrijk dat je het paard goed onder controle hebt. Jij moet je paard kennen en het paard jou, en jullie moeten elkaar kunnen vertrouwen. Als je bang bent om gebeten te worden of bang dat je paard niet wil luisteren, vraag dan altijd hulp aan een professional. Houd er ook altijd rekening mee dat een paard mogelijk ooit verkocht moet worden en dat een nieuwe eigenaar ook met hem moet werken. Kies dus nooit een signaalwoord of -teken wat iemand per ongeluk kan zeggen of doen. En vraag altijd toestemming aan de eigenaar als jij dat zelf niet bent!

Veel van onderstaande oefeningen kunnen weinig kwaad, maar sommigen zijn wel gevaarlijk. Denk aan een paard wat de jambette doet als je vlak voor hem staat: dan heb je ineens een paardenbeen tegen je scheenbeen.. De gevaarlijkste oefeningen zijn het steigeren en het bokken. Hiermee kan een paard veel schade aanrichten en iemand serieus verwonden. Hoe leuk deze oefeningen dus ook zijn, leer ze nóóit als eerste aan!

Welke oefeningen zijn er?

Oefeningen met het hoofd

• Targetten: hierbij leer je je paard iets met zijn neus aan te raken.
• Flehmen: het 'lachen' van een paard waarbij hij zijn bovenlip optrekt.
• Ja knikken/Nee schudden: spreekt voor zichzelf.
• Gapen: een paard laten gapen.
• Kusje geven: het paard met zijn neus of zelfs tong een 'kus' laten geven.
• Voetballen: het paard een bal weg laten duwen met zijn neus of been.
• Apporteren: net als bij honden, het paard iets op laten halen en terugbrengen.
• Briezen/Hinniken: een paard op commando laten briezen of hinniken.

Oefeningen met het lichaam en de benen

• Volgen/Komen: het paard leren achter je aan te lopen en te komen als je hem roept.
• Achterwaarts: je leert het paard netjes achteruit te lopen, ook op afstand.
• Blijven staan: het paard leert stil te blijven staan waar jij aanwijst.
• Pirouette: op commando het paard een rondje om zichzelf laten draaien.
• Voetje geven: zorgen dat het paard op commando en eventueel op afstand een voetje geeft.
• Op het blok: het paard gaat met zijn voorbenen op een blok staan.
• Jambette: het been hoog optillen en in de lucht houden.
• Spaanse pas: met hoog verheven passen lopen, een jambette 'in beweging'.
• Spagaat: het paard zet de voor- en achterbenen zo ver mogelijk uit elkaar.

Oefeningen op of naar de grond

• Buiging: het paard strekt zijn voorbenen en brengt zijn neus en/of buik naar de grond.
• Compliment: het paard strekt zijn ene voorbeen en buigt het ander.
• Liggen: het paard gaat rustig op commando liggen.
• Knielen: het paard zakt door beide voorbenen heen en blijft rusten op de 'knieën'.
• Zitten: het paard blijft in een zittende houding.

Gevaarlijke oefeningen

• Steigeren: op commando een paard laten steigeren, hierop zijn meerdere variaties.
• Trappen/Bokken: het paard trapt of bokt op commando.